Αγράνια ή Αγριάνια (τα)

ἑορτὴ ἐν Ἄργει ἐπὶ μιᾷ τῶν Προίτου θυγατέρων

Γιορτή προς τιμή του Διονύσου στο Άργος.

Η γιορτή αναφέρεται από τον Hσύχιο, σχετιζόμενη με τις τρεις θυγατέρες του Προίτου, τη Λυσίππη, την Ιφινόη και την Ιφιάνασσα, οι οποίες αμέσως μόλις ήρθαν σε ηλικία γάμου και επειδή περιφρόνησαν τις θυσίες του Διονύσου, καταλήφθηκαν από μανία και πλανιόνταν στα βουνά της Πελοποννήσου. Τελικά οι δυο Προιτίδες θεραπεύτηκαν από το Μελάμποδα, ενώ η Ιφινόη πέθανε. Ο Μελάμποδας νυμφεύφθηκε την Ιφιάνασσα ενώ η Λυσίππη παντρεύτηκε το Βία.

Ήταν Νεκύσια γιορτή, δηλαδή των νεκρών.

Η γιορτή ήταν ανάλογη προς τη αυτή των Aγριωνίων, η οποία γινόταν στον Oρχομενό της Bοιωτίας, προς τιμή του ίδιου θεού και με αφετηρία τον ανάλογο μύθο των θυγατέρων του Μινύου.

Οι Θηβαίοι είχαν και αγώνα μ' αυτό το όνομα.

 
 
Μαινάδα με θύρσο. Αττική ερυθρόμορφη στάμνος. Νεάπολη, Museo Archeologico Nazionale.
 

Βιβλιογραφία - πηγές

Ησύχιος, Λεξικόν

Ἀγράνια· ἑορτὴ ἐν Ἄργει ἐπὶ μιᾷ τῶν Προίτου θυγατέρων

ἀγριάνια· νεκύσια παρὰ Ἀργείοις. καὶ ἀγῶνες ἐν Θήβαις