Ορθίας ή Oρθωσίας Αρτέμιδος εορτή



Ετήσια γιορτή των Λακεδαιμονίων προς τιμή της Ορθίας ή Ορθωσίας Αρτέμιδος, ιερό της οποίας υπήρχε στη Σπάρτη. Το ξόανο της θεάς που υπήρχε στο ιερό το είχαν αρπάξει από τη χώρα των Ταύρων ο Ορέστης και η Ιφιγένεια. Σύμφωνα με μία παράδοση το ξόανο το πήγε ο ίδιος ο Ορέστης στη Σπάρτη, όπου έγινε και βασιλιάς.

Ο Παυσανίας αναφέρει πως όταν οι Σπαρτιάτες βρήκαν το άγαλμα της θεάς παραφρόνησαν κι όταν θυσίαζαν στην Άρτεμη ήρθαν σε αντιπαράθεση και κατέληξαν σε βιαιοπραγίες. Πολλοί έπεσαν νεκροί πάνω στο βωμό κι άλλοι εξοντώθηκαν από κάποια αρρώστια. Όταν πήγαν στο μαντείο για να το συμβουλευτούν πήραν χρησμό που έλεγε ότι έπρεπε να βρέχουν το βωμό με ανθρώπινο αίμα. Ο Λυκούργος τότε καθιέρωσε τη μαστίγωση των εφήβων πάνω στο βωμό αντί της ανθρωποθυσίας με κλήρο.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής πλήθος κόσμου παρακολουθούσε τις ιεροπραξίες, τους λατρευτικούς χορούς και τους αγώνες παίδων και εφήβων.

Οι παιδικοί αγώνες περιελάμβαναν τρία κύρια αγωνίσματα το καθθηρατόριο, τη μώα και την Κελήα και γίνονταν στο χώρο του ιερού της Άρτεμης που ήταν το κρατικό κέντρο της παιδικής αγωγής.

Οι εφηβικοί αγώνες περιελάμβαναν την τελετή της Διαμαστίγωσης ή καρτερίας.

Η Ορθία Άρτεμις λατρευόταν και στη Μεσσήνη, όπου υπήρχε ναός και ξοάνό της, στις Βάσσες της Αρκαδίας, στην Αθήνα, στην Αργολίδα και αλλού.

Βιβλιογραφία - πηγές

Παυσανίας, ΙΙΙ, 16, 7